Izmene i dopune Zakona o porezu na dobit pravnih lica Republike Srbije – poreski režim likvidacije i stečaja poreskog obveznika

Autor: Advokat Tubin M. Damjan, Advokatska kancelarija „VUK Poreski advokati“

Datum: 25. decembar 2024. godine

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica Republike Srbije („Sl. glasnik RS", br. 94/2024, u daljem tekstu: „ZPDPL“) stupio je na snagu 06. decembra 2024. godine i počinje da se primenjuje od 01. januara 2025. godine. Predmetnim izmenama i dopunama preciziraju se do sada važeće odredbe koje regulišu poreski režim likvidacije i stečaja poreskog obveznika.

Ključne izmene i dopune se odnose na definisanje ovlašćenih lica poreskog obveznika koja podnose poresku prijavu, roka za podnošenje poreskih prijava i datuma stanja u poslovnim knjigama na osnovu kojeg se sačinjava poreska prijava poreza na dobit pravnih lica i poreski bilans u postupcima likvidacije i stečaja poreskog obveznika.

Precizirano je da su ovlašćena lica poreskih obveznika koji su u postupku stečaja ili likvidacije, odnosno stečajni upravnici i likvidacioni upravnici, dužni da podnesu poresku prijavu poreza na dobit pravnih lica i poreski bilans u roku od 60 dana od dana registracije sledećih promena u registru Agencije za privredne registre (APR):

• odluke o pokretanju postupka likvidacije – sa stanjem na dan koji prethodi danu registracije takve odluke;
• odluke o okončanju, odnosno obustavi postupka likvidacije – sa stanjem na dan koji prethodi registraciji takve odluke;
• odluke o otvaranju postupka stečaja – sa stanjem na dan koji prethodi danu donošenja rešenja suda o otvaranju postupka stečaja;
• početka primene plana reorganizacije - sa stanjem na dan koji prethodi danu pravnosnažnosti rešenja suda o potvrđivanju plana reorganizacije.

Međutim, smatramo potrebnim da ukažemo da su navedene izmene ZPDPL koje se odnose na obavezu likvidacionog upravnika da podnese poresku prijavu i poreski bilans, neusklađene sa odredbama Zakona o privrednim društvima Republike Srbije. Naime, lice koje vrši funkciju likvidacionog upravnika, gubi to svojstvo danom registracije okončanja postupka likvidacije kada se privredno društvo u likvidaciji briše iz registra APR-a i prestaje da postoji u pravnom prometu. Međutim, iz navedene izmene ZPDPL, proizlazi da je likvidacioni upravnik dužan da podnese poresku prijavu i poreski bilans u roku od 60 dana od dana registracije odluke o okončanju postupka likvidacije, iako likvidacioni upravnik, po registraciji takve odluke, više neće vršiti tu funkciju niti imati bilo kakva prava i obaveze prema poreskom obvezniku, s obzirom na činjenicu da poreski obveznik prestaje da postoji brisanjem iz registra privrednih subjekata APR-a.

Izmenama i dopunama ZPDPL propisana je i solidarna odgovornost članova privrednog društva koje je prestalo da postoji likvidacijom, za ispunjenje obaveze na ime poreza na dobit pravnih lica utvrđenih poreskom prijavom podnetom po okončanju postupka likvidacije. Odgovornost članova društva je ograničena do visine vrednosti imovine koju su primili na ime likvidacionog ostatka koja im je pojedinačno pripala po okončanju postupka likvidacije. Cilj ove zakonske dopune je da omogući Poreskoj upravi da naplati obavezu na ime poreza na dobit pravnog lica koje je prestalo da postoji likvidacijom, s obzirom na to da neće moći svoje potraživanje da naplati iz imovine privrednog društva.

ZPDPL je dopunjen i jednom nejasnom odredbom koja propisuje rok za podnošenje poreske prijave i poreskog bilansa u slučaju brisanja ogranka nerezidentnog pravnog lica. Naime, ova dopuna upućuje na zakonsku odredbu kojom je propisano da likvidacioni upravnik podnosi poresku prijavu i poreski bilans u roku od 60 dana od dana registracije odluke o okončanju postupka likvidacije, sa stanjem u poslovnim knjigama koji prethodi danu registracije takve odluke kod APR-a. Međutim, ogranak nerezidentnog pravnog lica ne može da prestane da postoji kao posledica sprovedenog postupka likvidacije, već po osnovu oduke skupštine osnivača (nerezidentnog pravnog lica) ili prestankom postojanja nerezidentnog pravnog lica u čijem je sastavu. S tim u vezi, u slučaju brisanja ogranka nerezidentnog pravnog lica, poreska prijava i poreski bilans mogu da se podnesu jedino u roku od 60 dana od dana registracije brisanja ogranka iz APR-a (a ne okončanja postupka likvidacije na šta navedena odredba upućuje), sa stanjem u poslovnim knjigama na dan koji prethodi danu registracije odluke skupštine društva o prestanku ogranka.

Naša advokatska kancelarija će blagovremeno da prati efekte ovih izmena, kako bi svojim značajnim iskustvom i stručnom analizom efikasno pomogla klijentima u otklanjanju svih nejasnoća u primeni zakonskih odredbi o poreskom režimu likvidacije i stečaja poreskog obveznika.